ICSID Hakem Heyetinin Teşkili
ICSID tahkimine gitmek isteyen bir Âkit devlet veya vatandaşı talebini ICSID Genel Sekreterliğine yazılı olarak bildirecektir. Başvuru, tarafların kimliklerini, uyuşmazlık konularını, tarafların tahkime ilişkin rızalarını içeren belgeleri ihtiva edecektir. Tarafların bu başvurusu Genel Sekreter tarafından Merkezin yargı yetkisi içerisinde değerlendirilirse kaydedilecektir. Müracaatın kaydından sonra müracaatın bir örneği diğer tarafa gönderilecek ve en kısa zamanda hakem heyeti oluşturulacaktır. Heyet, bir hakemden veya tek sayıda belirlenecek birden fazla hakemden oluşabilir. Hakem sayısını ve hakemlerin kimlerden oluşacağını taraflar anlaşarak belirleyeceklerdir. Tarafların belirleyeceği hakem veya hakemler, ICSID Sözleşmesi 40(1)’inci maddeye göre ICSID Hakemler Paneli[1] dışından olabilirler. Burada önemli olan husus, hakem veya hakemlerin ICSID Sözleşmesi 14(1)’inci maddede sayılan niteliklere sahip olmasıdır. Hakem olarak atanacak kişilerin de Hakemler Paneline seçilen kişiler gibi iyi ahlak sahibi, hukuk, ticaret, sanayi ve maliye konularında yetkili kabul edilen ve bağımsız yargı uygulayacağına güvenilecek kişiler olmaları gerekmektedir. Taraflar arasında hakem sayısında veya hakemlerin belirlenmesi hususlarında anlaşmazlık çıkarsa, heyet, taraflarca ayrı ayrı atanan birer hakem ve tarafların ortak atayacağı heyetin başkanlığını yapacak bir hakemden olmak üzere toplam üç hakemden oluşacaktır. Müracaatın diğer tarafa gönderilmesinden itibaren doksan günlük süre içerisinde taraflar hakem heyetini yukarıda belirtilen usul içerisinde oluşturmalıdırlar. Eğer doksan gün içerisinde taraflarca yukarıda belirtilen şekilde hakem heyeti oluşturulmazsa, ICSID Merkezi İdari Konsey Başkanı, taraflardan birinin talebi ile diğer tarafa da danışarak atanmayan hakem veya hakemleri atayacaktır. Bu durumda, Başkan tarafından atanan hakemler, uyuşmazlığa taraf olan Âkit devletin vatandaşı veya Âkit devletin vatandaşlarından birinin taraf olduğu uyuşmazlığa taraf olan Âkit devletin vatandaşı olmayacaktır[2].
[1] Merkezin arabulucular ve hakemler paneli olmak üzere iki paneli bulunmaktadır. Her âkit devlet, her Panel’e kendi vatandaşlarından veya diğer devlet vatandaşlarından dört kişi atar. İdari Konseyin Başkanı da Panel’e 10 kişi atayabilir. Panellerde hizmet vermek üzere atanacaklar, yüksek ahlak sahibi hukuk, ticaret, sanayi ve maliye konularında yetkili kabul edilen ve bağımsız yargı uygulayacağına güvenilebilecek kişiler olacaklardır. Bir kişi her iki panelde de görev alabilir.
[2] Ekşi,age,s. 46-47.
