TSK’DAN AYIRMA VE AYRILMA

Birkaç arkadaşın ayrılma konusuna ilişkin sorularına cevap olabilecek metni aşağıda
sizlerle paylaşıyorum. Saygılarımla.
Arkadaşlar mecburi hizmet süresini doldurmadan ayrılmak için birinci yöntem idari
başvuru yöntemidir. İdareye dilekçe ile başvurursunuz ayırmazlar ve bu talebinizin
reddine dair işlemin iptali için AYİM’de (askeri yüksek idare mahkemesinde) dava
açarsınız. Çünkü yapılan işlem insan haklarına aykırıdır. zorla çalıştırılma yasağı
kapsamına girer mahkeme kabul etmezse (etmeyecektir) AİHM ‘ne yani avrupa insan
hakları mahkemesine gidersiniz, bu süreç 3 yılı bulur, yukarıda açıklanan yöntemi şu
ana kadar kullanan yok, bu yöntem örnek teşkil edecek yöntem . diğer yöntemler,
yetersizlik, aşırı borçlanma, ticaretle uğraşma disiplinsizlik ve ahlaki nedenler ve
işlenmiş olan bir suç nedeniyle ilişiğin kesilmesi yöntemidir. Bu konuya ilişkin
düzenlemeler aşağıdadır. Fakat şunu size söylemek isterim bu karar çok esaslı ve
önemli bir karardır. Geriye dönüşü yoktur.


As. CEZA KANUNU


Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası
Madde 30 – (Değişik: 22/3/2000 – 4551/6 md.)
Aşağıda yazılı hallerde subay, astsubay, uzman jandarmalar ve özel kanunlarında bu
cezanın uygulanacağı belirtilen asker kişiler hakkında, askeri mahkemeler veya
adliye mahkemelerince asıl ceza ile birlikte, Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma
cezası da verilir. Bu husus mahkeme hükmünde belirtilmemiş olsa dahi, Silahlı
Kuvvetlerden çıkarmayı gerektirir.
A) Taksirli suçlardan verilen cezalar hariç olmak üzere ölüm, ağır hapis, bir seneden
fazla hapis cezası ile hükümlülük halinde,
B) Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet,
hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz
kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç
kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma
suçlarından biriyle hükümlülük halinde.
Taksirli suçlardan verilen cezalar hariç olmak üzere, askeri mahkemelerce üç aydan
fazla hapis cezası ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası da verilebilir.
Madde 153 – (Değişik :22/3/2000 – 4551/31 md.)
İffetsizliği anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya evlilik bağını devam
ettirmekte veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi
herhangi bir kimse ile nikahsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar eden asker
kişiler hakkında Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasına, erbaşlar hakkında
rütbenin geri alınmasına hükmolunur.
Bir kimseyle gayri tabii mukarenette bulunan yahut bu fiili kendisine rızasıyla yaptıran
asker kişiler hakkında, fiilleri başka bir suç oluştursa bile, ayrıca Türk Silahlı
Kuvvetlerinden çıkarma cezası, erbaşlar için rütbenin geri alınması cezası verilir.
Ek Madde 1 – (20/5/1933 – 2183 sayılı ek kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek
madde haline getirilmiştir.)

Aşağıda yazılı fiilleri ilk defa yapan subaylarla askeri memurlar ve astsubaylara iki
aydan altı aya kadar hapis cezası verilir:
Tekerrürü halinde evvelce verilmiş olan ceza bir kat arttırılmakla beraber zabitlerle
askeri memurlar hakkında (ihraç) astsubaylar hakkında (rütbenin geri alınması)
cezaları da birlikte hükmolunur.
A) Ticaret yapmak veya yaptırmak,
B) Ticari ve sınai müesseselerde vazife kabul etmek.
Ek Madde 2 – (20/5/1933 – 2183 sayılı ek kanunun 2. maddesi hükmü olup, ek
madde haline getirilmiştir.)
Aşağıda yazılı fiilleri ilk defa yapan yedek subay hakkında iki aydan altı aya ve
astsubaylarla erler hakkında on beş günden üç aya kadar hapis cezası verilir.
Tekerrürü halinde cezaları bir kat arttırılmakla beraber astsubaylar hakkında (rütbenin
geri alınması) cezası da birlikte hükmolunur.
A) Fiili hizmeti askerilerini ifa esnasında bizzat ticaret veya sanatla iştigal etmek,
B) Ticari ve sınai müesseselerde vazife kabul etmek.
Ancak tebdili hava veya resmi mezuniyet suretiyle kıta ve müesseselerden
ayrılanların askerlik kıyafetinden ayrılmak şartiyle kendi iş ve sanatlariyle iştigalleri
caizdir.

3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu
Madde 13 – Uzman Jandarmalar hakkında her yıl yönetmelikte belirtilen esaslar
dahilinde askeri ve mülki olmak üzere iki çeşit sicil belgesi düzenlenir.
(Değişik ikinci fıkra: 5/2/2009-5837/34 md.) Askerî ve mülki sicil belgelerinin yıllık sicil
notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve yukarısı olan uzman jandarmalara kademe
ilerlemesi yaptırılır. Kademe ilerlemesi şartları 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri
Personel Kanununa göre yapılır. Mülki görevi bulunmayan jandarma birliklerinde
görev yapanlar için sadece askerî sicil belgesi düzenlenir. Ancak, kademe ilerlemesi
yapacak uzman jandarmalardan görev esnasında yaralanmaları sebebiyle uzun
süreli tedaviye tabi tutulanlardan o yıla ait sicil notu olmayanların kademe ilerlemeleri,
sicil notu şartı aranmadan sicil notu ortalamasına göre yapılır
(Değişik üçüncü fıkra: 5/2/2009-5837/34 md.) Rütbe bekleme süresi içinde asgari iki
yıllık sicili bulunan ve bu sicillerin ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı
olanlar, bir üst rütbeye terfi ettirilirler. Ancak, yükselme sırasına girmiş bulunan
uzman jandarmalardan görev esnasında yaralanmaları nedeniyle uzun süreli
tedaviye tabi tutulanların rütbe terfi işlemleri, sicil notu ortalamasına göre yapılır.
Normal bekleme süresi sonunda bu rütbeye ait yıllık sicillerinin ortalaması sicil tam
notunun % 60’dan aşağı olanlar o rütbede bir yıl daha bekletilirler. Müteakip yıl
sonundaki yıllık sicil notları ortalaması sicil tam notunun % 60 ve yukarısı olanlar bir
üst rütbeye terfi ettirilirler.
En fazla bekleme süresi sonunda terfi edemeyenler ile bir rütbede en fazla iki defa
kademe ilerlemesi yapamayan Uzman Jandarmaların yetersizlikten ilişkileri kesilir.

Ayırma
Madde 15 – Disiplinsizlik ve ahlaki durumları nedeniyle “Silahlı Kuvvetlerde kalması
uygun değildir” şeklinde sicil düzenlenen Uzman Jandarmalar meslekten hemen
çıkarılırlar ve haklarında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri
uygulanır.

İlişik Kesme
Madde 16 – Uzman jandarmaların aşağıda yazılı herhangi bir durumun ortaya
çıkması halinde Jandarma Genel Komutanının onayı ile ilişkileri kesilir.
a) Stajyer olarak görevbaşı eğitimine tabi tutulanlardan başarısız olanlar,
b) Mahkeme kararları ile rütbesi geri alınanlar,
c) (Değişik: 15/8/1991- KHK – 446/2 md.; Aynen kabul: 26/2/1992 – 3777/2 md.)
Askeri Ceza Kanununun üçüncü Bap Beşinci Faslında yeralan askeri itaat ve inkiyadı
bozan suçlardan herhangi birinden (6) aydan fazla şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya
mahkum olanlar,
d) Mülki, adli ve askeri görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlardan (6) aydan
fazla hapis cezasına hüküm giyenler,
e) Hapis cezası ile birlikte (6) aydan fazla memuriyetten mahrumiyet cezasına hüküm
giyenler.
f) (Ek: 12/6/2003-4892/5 md.) Ertelenmiş, para cezasına veya tedbire çevrilmiş, affa
uğramış olsa bile, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, Askerî Ceza
Kanununun 131 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen az vahim hali hariç, basit
veya nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye
kullanma, dolanlı iflas, iftira gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki
suçlardan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım
satımlara fesat karıştırma suçlarından hüküm giyenler.
(Ek: 1/7/1992 – 3829/4 md.) Uzman Jandarmalardan, 15 inci maddeye göre
haklarında ayırma işlemi yapılanlar ile birinci fıkranın (a) bendi hariç olmak üzere
diğer hükümleri uyarınca ilişiği kesilenler, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile
orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğrenim masraflarının iki katını tazminat
olarak öderler.
(Ek: 12/6/2003-4892/5 md.) 15 inci maddeye göre meslekten çıkarılan veya bu
madde gereğince ilişikleri kesilen uzman jandarmalar yedekte, er kaynağına alınırlar.
Bu yönetmenliğinin 53 ncü maddesinde Aşağıdaki sebeplerden biri ile disiplinsizlik
veya ahlaki durumları gereği Silahlı Kuvvetlerde kalmaları son rütbelerine ait bir veya
birkaç belge ile anlaşılıp uygun görülmeyen astsubaylar hakkında hizmet sürelerine
bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır. a) Disiplin bozucu hareketlerde bulunması, ikaz
ve cezalara rağmen islah olmaması, b) Hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve
hareketlerini ikazlara rağmen düzenleyememesi, c) Aşın derecede menfaatine,
içkiye, kumara, borçlanmaya düşkün olması…” denilerek işlem hukuki düzenlemeye
kavuşturulmuş ve 54 ncü maddede de disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ayırma
sicil belgesinin düzenlenmesinde sürenin söz konusu olmadığı, her zaman
düzenlenebileceği vurgulanarak işlemin aşamaları gösterilmiştir.

Astsubay sicil yönetmeliği
Disiplinsizlik ve Ahlâkî Durum Nedeniyle Ayırma
Disiplinsizlik ve ahlâkî durumları nedeniyle ayırma usulleri
Madde 60- (Değişik: RG-18/08/2000 – 24144)
Aşağıdaki sebeplerden biri ile disiplinsizlik veya ahlâkî durumları gereği Türk Silâhlı
Kuvvetlerinde kalmaları, bulunduğu rütbeye veya bir önceki rütbesine ait bir veya
birkaç belge ile anlaşılıp uygun görülmeyenler hakkında, hizmet sürelerine
bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır:
a.Disiplin bozucu hareketlerde bulunması, ikaz veya cezalara rağmen ıslah
olmaması,
b. Hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen
düzenleyememesi,
c. (Değişik:RG-13/06/2003-25137) Aşırı derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün
olması,
d. (Ek:RG-13/06/2003-25137) Nafaka, trafik kazası, doğal afet, personelin
öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik
dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve benzeri
zorunluluk halleri hariç olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını zedeleyecek
şekilde aşırı derecede borçlanmaya düşkün olması ve bu borçlarını ödememeyi
alışkanlık haline getirmesi,
e. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlâk dışı hareketlerde
bulunması,
f. Tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasî, yıkıcı, bölücü, irticaî ve ideolojik görüşleri
benimsediği, bu gibi faaliyetlerde bulunduğu veya karıştığı anlaşılanlar.


Çeşitli nedenlerle Silahlı Kuvvetlerden ayrılacak astsubaylar hakkında yapılacak
işlem:

Madde 94 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/33 md.)
(Değişik cümle : 28/6/2001 – 4699/12 md.) Kadrosuzluk, yetersizlik, disiplinsizlik,
ahlaki durum veya (c) bendinde belirtilen suçlardan hükümlülük nedeni ile aşağıda
belirtilen esas ve şartlar dahilinde astsubaylar hakkında Silahlı Kuvvetlerden ayırma
işlemi yapılır.
a) Yetersizlik sebebi ile ayırma:

  1. (Değişik: 17/4/1975 – 1876/4 md.) Rütbe bekleme süresi sonunda veya sonraki
    yıllarda yapılan yeterlik sıralamasında sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 50
    sinden az olan üstçavuş – başçavuşlar;
  2. Kıdemli başçavuşlardan iki defa kademe ilerlemesi yapamayanlar ile rütbesinin
    son kademesine geldiği halde almış bulunduğu sicil notu kademe ilerlemesi için
    yeterli olmıyanlar;
  3. Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilen esaslara göre kendisinden istifade
    edilemiyeceği sıralı sicil üstlerinin düzenliyeceği sicil belgesi ile anlaşılanlar;
    Hakkında hizmet sürelerine bakılmaksızın T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri
    uygulanır.
    b) Disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle ayırma:

Disiplinsizlik veya ahlaki durumları sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun
görülmiyen astsubayların hizmet sürelerine bakılmaksızın haklarında T.C. Emekli
Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
Değişik: 29/7/1983 – 2870/7 md.) Bu sebeplerin neler olduğu ve bunlar hakkındaki
sicil belgelerinin nasıl ve ne zaman tanzim edileceği, nerelere gönderileceği,
inceleme ve sonuçlandırma ile gerekli diğer işlemlerin nasıl ve kimler tarafından
yapılacağı Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. Bu gibi astsubaylardan
durumlarının Yüksek Askerî Şura tarafından incelenmesi Genelkurmay Başkanlığınca
gerekli görülenlerin Silahlı Kuvvetlerden ayırma işlemi, Yüksek Askerî Şura kararı ile
yapılır.
c) (Ek: 28/6/2001 – 4699/12 md.) Aşağıda belirtilen suçlardan hükümlülükleri
ertelenen, para cezasına veya tedbire çevrilen veya affa uğrayanların ayrılmaları:
Ertelenmiş, para cezasına veya tedbire çevrilmiş, affa uğramış olsalar bile Devletin
şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 131 inci
maddesinin birinci fıkrasının az vahim hali hariç, basit ve nitelikli zimmet, irtikap,
rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı köyüte kullanma, dolanlı iflas, iftira
gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki suçlardan veya istimal ve
istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma
suçlarından hükümlü olan astsubaylar hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

Av. Yalçın TORUN

UYARI
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın
TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli
elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat
meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin
tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde
yayınlanmasına iznimiz yoktur

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir