VERGİ SUÇ VE KABAHATLERİ

Vergi suçları ve kabahatleri 213 SAYILI Vergi Usul Kanunu 331-376 maddeleri arasında
düzenlenmiş olup, Türk Ceza Kanunun ve Kabahatler kanunu da bu suçlar iç.in uygulanmaktadır.
Vergi suçları vergi mahremiyetini ihlal, mükellefin özel işlerini yapmak ve kaçakçılık suçlarıdır.
Vergi kabahatleri ise vergi ziyaı( 1. derece ve 2. derece- genel usulsüzlük ) , usulsüzlük (özel
usulsüzlük) kabahatleridir.
Vergi mahremiyetini ihlal suçu VUK ‘nun 362. maddesinde ‘’Bu Kanunda yazılı vergi
mahremiyetine uymaya mecbur olan kimselerden bu mahremiyeti ihlal edenler, Türk Ceza
Kanununun 239 uncu maddesi hükümlerine göre cezalandırılır.’’ Bahse konu kimseler vergi
muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri
ve Danıştay’da görevli olanlar, vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler, vergi
işlerinde kullanılan bilirkişilerdir.
Mükellefin özel işlerini yapma suçu VUK ‘nun 363. maddesinde ‘’Bu Kanunun 6 ncı maddesinin
son fıkrası gereğince mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel
işlerini yapmaları yasak edilen memurlardan bu yasağa aykırı harekette bulunanlar Türk Ceza
Kanununun 257 nci maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre cezalandırılır. Bu hareketlerle vergi
ziyaına neden olunması halinde, kişiye ayrıca bu Kanunun 344 üncü maddesine göre vergi ziyaı
cezası kesilir.’’ şeklinde düzenlenmiştir.

Vergi suçları ise VUK’nun 359. Maddesinde düzenlenmiştir. Kanundaki düzenleme
aşağıdadır.

359/a-1 ( on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına gerektiren fiiller)
VERGİ KANUNLARINA GÖRE TUTULAN VEYA DÜZENLENEN VE SAKLANMA VE İBRAZ
MECBURİYETİ BULUNAN;
Defter Ve Kayıtlarda Hesap Ve Muhasebe Hileleri
Gerçek Olmayan Veya Kayda Konu İşlemlerle İlgisi Bulunmayan Kişiler Adına Hesap Açanlar
Defterlere Kaydı Gereken Hesap Ve İşlemleri Vergi Matrahının Azalması Sonucunu Doğuracak
Şekilde Tamamen Veya Kısmen Başka Defter, Belge Veya Diğer Kayıt Ortamlarına Kaydedenler
359/a -2(On Sekiz Aydan Üç Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Fiiller)
VERGİ KANUNLARINA GÖRE TUTULAN VEYA DÜZENLENEN VE SAKLANMA VE İBRAZ
MECBURİYETİ BULUNAN;
Defter, Kayıt Ve Belgeleri Tahrif Edenler
Defter, Kayıt Ve Belgeleri Gizleyenler
Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyenler
Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belgeleri Kullananlar,

Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi
incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün
uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir.
Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya
miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.
359-b (üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası gerektiren fiiller)
VERGİ KANUNLARI UYARINCA TUTULAN VEYA DÜZENLENEN VE SAKLAMA VE İBRAZ
MECBURİYETİ BULUNAN;
Defter, Kayıt Ve Belgeleri Yok Edenler
Defter Sahifelerini Yok Ederek Yerine Başka Yapraklar Koyanlar
Defter Sahifelerini Yok Ederek Yerine Hiç Yaprak Koymayanlar
Belgelerin* Asıl Veya Suretlerini Tamamen Veya Kısmen Sahte Olarak Düzenleyenler
Belgelerin Asıl Veya Suretlerini Tamamen Veya Kısmen Sahte Olarak Kullananlar
Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge sahte
belgedir.
359-c(iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası gerektiren fiiller)
Ancak Maliye Bakanlığı İle Anlaşması Bulunan Kişilerin Basabileceği Belgeleri, Bakanlık İle
Anlaşması Olmadığı Halde Basanlar
Ancak Maliye Bakanlığı İle Anlaşması Bulunan Kişilerin Basabileceği Belgeleri, Bakanlık İle
Anlaşması Olmadığı Halde Bilerek Kullananlar
Bazı kaçakçılık suçlarının cezalandırılmasında usul:
Madde 367 –
Yaptıkları inceleme sırasında 359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğini tespit eden Vergi
Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları ile stajyer gelirler kontrolörleri tarafından ilgili rapor
değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla doğrudan doğruya ve vergi incelemesine yetkili olan
diğer memurlar tarafından ilgili rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla vergi dairesi
başkanlığı veya defterdarlık tarafından keyfiyetin Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesi
mecburidir.
359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğine sair suretlerle ıttıla hasıl eden Cumhuriyet
başsavcılığı hemen ilgili vergi dairesini haberdar ederek inceleme yapılmasını talep eder.
Kamu davasının açılması, inceleme neticesinin Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesine talik
olunur.
359 uncu maddede yazılı suçlardan dolayı cezaya hükmedilmesi, vergi ziyaı cezası veya
usulsüzlük cezalarının ayrıca uygulanmasına engel teşkil etmez.

Ceza mahkemesi kararları, bu Kanunun dördüncü kitabının ikinci kısmında yazılı vergi cezalarını
uygulayacak makam ve mercilerin işlem ve kararlarına etkili olmadığı gibi, bu makam ve
mercilerce verilecek kararlar da ceza hâkimini bağlamaz.
Cezalara etki eden nedenler aşağıdadır.
359 uncu maddede yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde
menfaatinin bulunmaması halinde, Türk Ceza Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında
verilecek cezanın yarısı indirilir.
Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların
işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden
dilekçe ile haber vermesi halinde, haklarında VUK 371. maddesinde belirtilen yazılı kayıt ve
şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez.
Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergiler ile bunlara ilişkin
kesilecek vergi ziyaı cezalarında (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet
verilmesi halinde tarh edilecek vergi ve kesilecek ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilecek
ceza hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir.
Tarhiyattan önce uzlaşmaya varılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında dava
açılamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunulamaz.

Av. Yalçın TORUN

UYARI
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın
TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli
elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat
meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin
tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde
yayınlanmasına iznimiz yoktur