• Türkiye’de yatırım teşvik sistemi, hem Türk vatandaşlarının yapacağı yatırımları hem de yabancı yatırımcıların yapacağı doğrudan yatırımları kapsayacak şekilde milli muamele standardı kabu edilerek, 15/6/2012 tarihli Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararına göre düzenlenmiştir.
• Yatırım teşvik sistemi genel teşvik uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlara verilecek teşviklerden oluşmaktadır.
• Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için, projenin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca uygun görülmesi ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekir.
• Teşvik Tebliği 4.md.’ye göre Teşvik Belgesi almak için gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri başvurabilmektedir.  Başvurular Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın internet sitesindeki E-TUYS uygulaması üzerinden yetkilendirilmiş kullanıcı tarafından yapılabilmektedir.

Gümrük vergisi muafiyeti: Yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası: Yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Gelir vergisi stopajı desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle terkin edilmesidir. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir.

Sigorta primi işveren hissesi desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır. Stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanır.

Vergi İndirimi: gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu destek, stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında sağlanır.

Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği: Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanmasıdır. Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, sadece 6.Bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir.

Faiz veya Kar Payı Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlıkça karşılanmaktadır. Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanır.

Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir

KDV İadesi: Sabit yatırım tutarı 500.000.000 Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir.

Yatırım Teşvik Belgesi başvuru süreci E-TUYS siteminde yetkilendirme işleminin yapılması ile başlar. Yetkilendirme sistem üzerinde yatırımcı adına işlem yapabilme yetkisini gösterir. Yatırımcı bizzat kendi adına işlem yapacak olsa dahi yine de E-TUYS Yetkilendirme yapılması gerekmektedir.

Daha sonra E-TUYS adı verilen sistemde yatırım yapacak firmanın bilgilerinin girilmesi gerekmektedir. Bu işleme E-TUYS firma bilgileri girişi adı verilir. Bunun ardından başvuru ekranı açılır ve bu ekran yardımıyla oluşturulmuş yatırım projesi sisteme girilir. Gereken bilgilerin tamamı elektronik ortamda sunulur. Bu bilgileri destekleyici tüm belgeler PDF formatında yüklenir ve onaya sunulur. E-TUYS sisteminde yatırım projesi doğru adımlar izlenerek oluşturulur. Proje bir bütün olarak onaya sunulur. Bu projede eksik veya değişiklik gerekmezse ve yatırım projesi bakanlık tarafından olduğu gibi onaylanırsa, Yatırım Teşvik Belgesi alınmış olur.

E-TUYS sistemine nasıl ulaşılır? 

E-TUYS Girişi; Bakanlık web sitesinde yer alan E-İmza Uygulamaları kısmında bulunmaktadır. Bunun için öncelikle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı web sitesinde ulaşmak gerekmektedir. Bu sayfada yer alan E-İmza Uygulamaları modülü kullanılarak E-TUYS Giriş kısmına ulaşılabilmektedir.

1. Güçlü Ekonomi.
2. Yurt İçi Ve Ulaşılabilir Pazarlar.
3. Avantajlı Yerleşim.
4. Geniş Nüfus.
5. Maliyet Avantajı Ve Yüksek Yetenekli İşgücü.
6. Devam Eden Reform Süreci
7. İş Nezaketi.
8. Kazançlı Teşvikler.
9. Yararlı Ekosistem.
10. Sektörel Açıdan Zenginlik.

Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; Genel Teşvik uygulamalarında 1 inci ve 2 nci bölgelerde 3.000.000 Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise 1.500.000 Türk Lirası; Stratejik Yatırımlarda 50.000.000 Türk Lirası; Bölgesel Teşvik uygulamaları bakımından ise 1.500.000 Türk Lirasından başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için belirlenen miktar kadar olması gerekir. Ayrıca, desteklerden yararlanacak yatırımların varsa diğer asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartlarını da sağlaması gerekir.

Türkiye yatırım teşvik uygulamaları bakımından sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcılara, seçtikleri bölgeye göre çeşitli teşvikler sunulur.

• Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında 2018/11201 sayılı Karar 25 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
• Görece az gelişmiş bölgelerde yatırım ortamının canlandırılarak üretim, istihdam ve ihracatın artırılması ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması amaçlanmaktadır.
• Cazibe Merkezleri Programı Kapsamındaki illerin Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımları ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırımları desteklenebilir.
• Program kapsamında 31 Aralık 2021 tarihine kadar yapılacak olan müracaatlar değerlendirilecektir.

2016/9495 Sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar ile;

• Ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilecek,
• Arz güvenliğini sağlayabilecek,
• Dışa bağımlılığı azaltabilecek,
• Teknolojik dönüşümü gerçekleştirecek,
• Yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek 500 Milyon TL üzerindeki yatırım projelerinin proje bazlı olarak özel destek mekanizmaları ile desteklenmesi amacıyla başlatılmıştır.

Program, Türkiye’de katma değerli üretimin artırılması amacı doğrultusunda, Bakanlık ve bağlı/ilgili kuruluşları tarafından sağlanan destek ve teşviklerin orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyeli sektörlere yoğunlaştırılmasına yönelik özel bir programdır. Programda, Türkiye için kritik öneme sahip ve gelecek potansiyeli yüksek ürünlerin ülke içindeki üretim kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Bakanlık tarafından ithalat bağımlılığının azaltılması, rekabet yoğunlaşması, yurt içi üretim yetkinlikleri, küresel talebin gelişim trendi, gelecek potansiyeli gibi çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak belirlenen Öncelikli Ürün Listesine yönelik olarak Bakanlık tarafından sağlanan yatırım teşvikleri ile KOSGEB ve TÜBİTAK tarafından sağlanan proje desteklerinin tek pencere mekanizması ile bir arada ve/veya münhasıran sunulması öngörülmektedir. Ülkemizin ihtiyaç duyduğu teknolojik gelişime katkı sağlayacak yatırım projelerinin, uçtan uca bir yönetişim ve destek modeli ile Program kapsamında hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.