Disiplin Cezalarının Özlük Dosyalarından Silinmesi 

Genel

◊ 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanunun 7.madde 5.fıkrası; kolluk personeline verilen devlet memurluğundan çıkarma ya da meslekten çıkarma cezaları hariç diğer disiplin cezalarının infazından itibaren belirli bir süre geçtikten sonra bu cezaların etkilerinin ortadan kaldırılması amacıyla disiplin cezalarının özlük dosyasından silinmesi imkânı vermektedir.

◊ Bu hükmün uygulanması ve yorumlanmasında,  personelin tecrübesizlik, bilgisizlik vs. diğer sebeplerle daha çok genç yaşlarda işlemiş olduğu disiplinsizlikler sonucu aldığı disiplin cezalarının, personelin tüm meslek hayatı boyunca etkili olmasını engellemek ve islah amacı taşıdığı unutulmamalıdır

◊ Bu sebeple disiplin cezasının özlük dosyasından silinmesi işlemini; disiplin ceza kararının dosyadan çıkarılıp fiziki olarak imha edilmesi ve ceza kararının fotoğraf, suret ve kopyaları ile ceza kararına ilişkin diğer kayıt, not, değerlendirmelerin fiziki ve elektronik ortamlardaki kayıt ve izlerinin geri gelmeyecek şekilde silinmesi olarak geniş bir şekilde yorumlamak gerekmektedir.

Dikkat Edilecek Hususlar

◊ Devlet memurluğundan çıkarma ya da meslekten çıkarma cezalarında özlük dosyalarından silme işlemi uygulanamaz.

◊ Uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından başlayarak beş yıl geçtikten sonra; aylıktan kesme ve durdurma cezalarının uygulanmasından başlayarak on yıl geçtikten sonra özlük dosyasından silme işlemi yapılır.

◊ Disiplin cezasının özlük dosyasından silme işlemi resen (kendiliğinden) yapılan ve takip edilen bir işlem olmayıp, ancak kendisine disiplin cezası verilen personelin idari başvurusu üzerine atamaya yetkili amir (İçişleri Bakanı veya Vali) tarafından idari bir kararla yapılabilen bir hukuki işlemdir.

◊ Atamaya yetkili amir (İçişleri Bakanı veya Vali) disiplin cezasının özlük dosyasından silme işlemine red kararı verirse, bu karar;  personelin disiplin cezasının özlük dosyasından silinmesini engelleyen maddi olgu ve hukuki sebepleri açıklayan bir gerekçeye dayanmak ve karara ilişkin idari yargı yolunu ve başvuru sürelerini göstermek durumundadır.

◊ İdare her konuda olduğu gibi bu işlemi yaparken de takdir yetkisini sınırsız ve ölçüsüz kullanamaz. Aksi durumlarda verilen red kararı idari yargının denetimine tabi olacaktır.

Hukuki Sonuçları Nelerdir ?

◊ İdari yargıda verilen disiplin cezalarının iptaline dair mahkeme kararları, disiplin cezasını geçmişe etkili olarak ortadan kaldırmaktadır. Diğer bir anlatımla Danıştay’ın yerleşik içtihatlarında da belirtildiği gibi iptal kararları “iptal konusu işlemi hiç tesis edilmemiş kılan ve önceki hukuki durumun geri gelmesini sağlayan kararlardır.” Örneğin aylıktan kesme cezasına ilişkin iptal kararı, personelin aylığından yapılan kesintinin kendisine iade edilmesini de sağlar.

◊ Disiplin Cezasının özlük dosyasından silinmesi ise İdare Tarafından yapılan bir hukuki işlemdir. Bu işlem hukuki etkileri bakımından idari yargının verdiği iptal kararlarından bir çok yönden farklılık arz eder.

◊ Uyarma ve Kınama Cezaları bakımından, bu cezalar; mali ve özlük haklarına yönelik bir etkisi olmadığından, tıpkı iptal kararları gibi disiplin cezasının bütün etkilerini hukuk dünyasından tamamen kaldırdığı kabul edilebilir.

◊ Buna karşılık; aylıktan kesme cezalarının silinmesinde, personelin maaşından yapılan kesintilerin geri iade edilmesi, durdurma cezalarının silinmesi durumunda ise personelin kademesinin tekrar ilerletilmesi söz konusu olmayacaktır. Ancak disiplin cezaları özlük dosyasından silindiğinden, özlük hakları bakımından, özellikle, sicil notu takdir ve tayininde, terfi, atama, taltif, kurs, yurtdışı görev vb. değerlendirmelerde personelin aleyhine bir kriter olarak dikkate alınması hukuka aykırı olabilecektir.  Aksi durum ve uygulamalar ve personel aleyhindeki değerlendirmeler idari dava konusu olmaya aday uyuşmazlık haline gelebilecektir.