JANDARMA PERSONELİ HAKKINDA MÜLKİ GÖREVLER VE ADLİ GÖREVLER
KAPSAMINDA SORUŞTURMA AÇILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

1. KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT
   a. 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında
   Kanun Kapsamındaki düzenlemeler
   Madde 2 – Bu Kanun, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare
   esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri
   ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar
   hakkında uygulanır.
   Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi
   olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen
   soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümler saklıdır.
   Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali genel hükümlere tabidir.
   Disiplin hükümleri saklıdır.
   (Ek fıkra: 02.01.2003 – 4778 S.K./33. md.) 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 243
   ve 245 inci maddeleri ( Hükümet memurları tarafından efrada karşı
   yapılacak suimuameleler) ile 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun
   154 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında açılacak soruşturma ve
   kovuşturmalarda bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
   Madde 4 – Cumhuriyet başsavcıları, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu
   Kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında
   veya böyle bir durumu öğrendiklerinde ivedilikle toplanması gerekli ve kaybolma
   ihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak ve hakkında ihbar
   veya şikayette bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesine
   başvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni
   isterler.
   …………………………………..
   (Değişik fıkra: 17.07.2004 – 5232 S.K./2. md.)() Bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikayetlerin soyut ve genel nitelikte olmaması, ihbar veya şikayetlerde kişi veya olay belirtilmesi, iddiaların ciddi bulgu ve belgelere dayanması, ihbar veya şikayet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad ve imzası ile iş veya ikametgah adresinin bulunması zorunludur. (Değişik fıkra: 17.07.2004 – 5232 S.K./2. md.)() Üçüncü fıkradaki şartları taşımayan
   ihbar ve şikayetler Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler
   tarafından işleme konulmaz ve durum, ihbar veya şikayette bulunana bildirilir. Ancak
   iddiaların, sıhhati şüpheye mahal vermeyecek belgelerle ortaya konulmuş olması
   halinde ad, soyad ve imza ile iş veya ikametgah adresinin doğruluğu şartı aranmaz.

Başsavcılar ve yetkili merciler ihbarcı veya şikayetçinin kimlik bilgilerini gizli tutmak
zorundadır.
b. Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamındaki Düzenlemeler
Madde 161 –
(1) ………………………….
(2) Adli kolluk görevlileri, elkoydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan
tedbirleri emrinde çalıştıkları Cumhuriyet savcısına derhal bildirmek ve bu
Cumhuriyet savcısının adliyeye ilişkin bütün emirlerini gecikmeksizin yerine
getirmekle yükümlüdür.
(3) Cumhuriyet savcısı, adli kolluk görevlilerine emirleri yazılı; acele hallerde, sözlü
olarak verir. (Ek cümle: 25.05.2005 – 5353 S.K./24. md.) Sözlü emir, en kısa sürede
yazılı olarak da bildirilir.
(4) ……………
(5) Kanun tarafından kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden
istenen adliye ile ilgili görev veya işlerde kötüye kullanma veya ihmalleri görülen
kamu görevlileri ile Cumhuriyet savcılarının sözlü veya yazılı istem ve emirlerini
yapmakta kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk Amir ve memurları
hakkında Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılır. Vali ve
kaymakamlar hakkında 02/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri, en üst dereceli kolluk
amirleri hakkında ise, hakimlerin görevlerinden dolayı tabi oldukları yargılama
usulü uygulanır.
(6) …………………………
c. Adli Kolluk Yönetmeliğinde mevcut düzenlemeler
Madde 3 – Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
………………………….
Adli kolluk sorumlusu: Mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından görevlendirilen
adli kolluğun komutanını, amirini veya sorumlusunu,
En üst dereceli kolluk amiri: (Ek deyim: 21.12.2013 – 28858 s. R.G. Yön./1. md.)
Emniyet Genel Müdürlüğünde; il emniyet müdürünü, ilçe emniyet müdürünü veya
amirini, Jandarma Genel Komutanlığında il jandarma komutanını, ilçe ve merkez
ilçe jandarma komutanını, Sahil Güvenlik Komutanlığında; birlik komutanını,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığında; gümrük muhafaza kaçakçılık ve istihbarat
müdürünü,
…………………………..
İfade eder.
d. Hakimler ve Savcılar Kanunu

Madde 82 – Hakim ve savcıların görevden doğan veya görev sırasında işlenen
suçları, sıfat ve görevleri gereğine uymayan tutum ve davranışları nedeniyle,
haklarında inceleme ve soruşturma yapılması Adalet Bakanlığının iznine bağlıdır.
Adalet Bakanı inceleme ve soruşturmayı, adalet müfettişleri veya hakkında
soruşturma yapılacak olandan daha kıdemli hakim veya savcı eliyle yaptırılabilir.
………………….
e. Tc Anayasası Madde 159
…………….
Hakim ve savcıların görevlerini; kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere
(hakimler için idari nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını
denetleme; görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini,
hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını araştırma ve
gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri, ilgili dairenin teklifi ve
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanının oluru ile Kurul müfettişlerine
yaptırılır. Soruşturma ve inceleme işlemleri, hakkında soruşturma ve inceleme
yapılacak olandan daha kıdemli hakim veya savcı eliyle de yaptırılabilir.

2. DEĞERLENDİRME
   Jandarma personelinin rütbesi ve görevi ne olursa olsun mülki görevlerini
   yürüttükleri esnada işledikleri iddia edilen suçlarla ilgili soruşturma yapılabilmesi
   için(istisnalar hariç; ağır cezalık cürümler ve Bankalar Kanununda yazılı suçlar,
   irtikap, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden dolayı
   kaçakçılık, resmi ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarının
   açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçları ) 4483 sayılı kanun
   kapsamında mülki amirden izin alınması gerekir.
   Jandarma personelinin adli görevleriyle ilgili işledikleri suçlar hakkında soruşturma
   yapılabilmesi için en üst dereceli kolluk amirleri hariç izin alınmasına gerek yoktur.
   En üst dereceli kolluk amiri olan il jandarma komutanını, ilçe ve merkez ilçe
   jandarma komutanlarının adli görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlarla ilgili
   olarak soruşturma yapılabilmesi Hakimler ve savcılar Yüksek Kurulu tarafından
   yaptırılacak inceleme sonrası verilecek izinle mümkündür.

Av. Yalçın TORUN

UYARI
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın
TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli
elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat
meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin
tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde
yayınlanmasına iznimiz yoktur