Hukuka Aykırı Delil Ve Disiplin Cezaları

a. Genel
Disiplin soruşturması kapsamında hukuka aykırı delile dayanarak disiplin yaptırımı
uygulanması durumunda , yaptırım/disiplin cezası sebep yönünden hukuka aykırıdır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, 2013/749 numaralı kararına göre;: askeri personelin
telefon görüşmelerine ilişkin ses kayıtlarının internet ortamında yayımlanması
neticesinde disiplin yaptırımı ile TSK’dan çıkarılmıştır. AYİM yukarıdaki kararında , söz
konusu ses kayıtlarının hukuka aykırı bir biçimde elde edilmiş olması nedeniyle, hukuka
aykırı bir biçimde elde edilmiş delillere istinaden tesis edilen dava konusu TSK’dan
çıkarma işlemini sebep unsuru yönünden hukuka aykırı bulmuştur.
Haberleşme hürriyeti ve Özel hayatın gizliliği, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve T.C
Anayasası ile koruma altına alınmıştır. Haberleşme hürriyetinin sağlanması ve özel
hayatın korunabilmesi için Anayasada ve Ceza Muhakemesi Kanununda yapılan
düzenlemelerle hakim kararı olmadıkça ve gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda
kanunla yetkili kılınan merciinin emri olmadıkça arama yapılamayacağı gibi, haberleşme
engellenemeyeceği ve gizliliğine dokunulamayacağı düzenlenmiştir. Bu düzenlemelere
aykırı olarak elde edilen deliller delil olarak kullanılamayacaktır.

b. Mevzuat
Anayasa’nın 38/6’ncı maddesine göre “ … Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular,
delil olarak kabul edilemez…”.
(1) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Madde 8 – Özel hayatın ve aile hayatının korunması

1. Her şahıs hususi ve ailevi hayatına, meskenine ve muhaberatına hürmet
   edilmesi hakkına maliktir.
2. Bu hakların kullanılmasına resmi bir makamın müdahalesi demokratik bir
   cemiyette ancak milli güvenlik, âmme emniyeti, memleketin iktisadi refahı, nizamın
   muhafazası, suçların önlenmesi, sağlığın veya ahlâkın ve başkasının hak ve
   hürriyetlerinin korunması için zaruri bulunduğu derecede ve kanunla derpiş edilmesi
   şartiyle vukubulabilir.

(2) Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
Özel Hayatın Giziliği
Madde 20 – Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme
hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. (Mülga cümle:
03.10.2001 – 4709 S.K./5. md.)(*)

2

(Değişik fıkra: 03.10.2001 – 4709 S.K./5. md.)(*) Milli güvenlik, kamu düzeni, suç
işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak
ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre
verilmiş hakim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca
bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin
üstü, özel kağıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı
yirmidört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını el koymadan
itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.

Haberleşme hürriyeti
Madde 22 – (Değişik madde: 03.10.2001 – 4709 S.K./7. md.)(*)
Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel
ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri
veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; yine bu
sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış
merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz.
Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim,
kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, karar kendiliğinden kalkar.
Suç ve cezalara ilişkin esaslar
Madde 38 – …………………………
(Ek fıkra: 03.10.2001 – 4709 S.K./15. md.) Kanuna aykırı olarak elde edilmiş
bulgular, delil olarak kabul edilemez.

(3) Ceza Muhakemesi Kanunu
Arama Kararı
Madde 119 – (1) (Değişik fıkra: 25.05.2005 – 5353 S.K./15. md.)(*) Hakim kararı
üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet
savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri arama
yapabilirler. Ancak, konutta, işyerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama,
hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı
emri ile yapılabilir. Kolluk amirinin yazılı emri ile yapılan arama sonuçları Cumhuriyet
Başsavcılığına derhal bildirilir.
…………..

3
İletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması
Madde 135 – (1) (Değişik cümle: 25.05.2005 – 5353 S.K./17. md.)(*) Bir suç
dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin kuvvetli şüphe
sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkanının bulunmaması
durumunda, hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının
kararıyla şüpheli veya sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişimi tespit edilebilir,
dinlenebilir, kayda alınabilir ve sinyal bilgileri değerlendirilebilir. Cumhuriyet savcısı
kararını derhal Hakimin onayına sunar ve hakim, kararını en geç yirmidört saat içinde
verir. Sürenin dolması veya hakim tarafından aksine karar verilmesi halinde tedbir
Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır.
Delillerin ortaya konulması ve reddi
Madde 206 – …………….
(2) Ortaya konulması istenilen bir delil aşağıda yazılı hallerde reddolunur:
a) Delil, kanuna aykırı olarak elde edilmişse.
…………..
(4) Ceza Muhakemesi Kanununda Öngörülen Telekomünikasyon Yoluyla
Yapılan Iletişimin Denetlenmesi, Gizli Soruşturmacı ve Teknik Araçlarla İzleme
Tedbirlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik
Madde 10
………………..
Başkanlık tarafından yürütülmeyen iletişimin tespiti, dinlenmesi, kayda alınması
ve sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi işlemleri sonucu kanuna aykırı olarak elde edilmiş
bulgular, hukuken değerlendirilemez ve delil olarak da kabul edilemez.”

c. Netice:
Tüm yukarıda açıklanan normları dikkate alınarak AYİM tarafından disiplin
yaptırımlarının yargısal denetiminde hukuka aykırı delillerin işlemin sebebi olarak
kullanılamayacağı, disiplin soruşturmaları kapsamında da hukuka aykırı delillerin
kullanılamayacağı ve kullanıldığı durumlarda işlemin sebep yönünden hukuka aykırı
olduğuna karar vermiştir.

Av. Yalçın TORUN

4

UYARI
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın
TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli
elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat
meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin
tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde
yayınlanmasına iznimiz yoktur