SİCİLİN ÖNEMİ VE SİCİL İPTAL DAVALARI

Bilindiği üzere; askerlik müessesesinde her türlü yükselme, taltif, yurtiçi ve yurtdışı
kurs, öğrenim ve görevlendirmelerde personelin sicilleri büyük önem arz etmektedir.
Şu anda da sicil dönemi içerisinde bulunuyoruz. Astsubay Sicil Yönetmeliğinin 5’inci
maddesi ‘’Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, sicil belgelerindeki
nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle değerlendirmekten
sorumludurlar. Aksi durum, ehliyetli olmayanların layık olmadıkları rütbe ve makamlara
yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvet-lerinin yetenekten yoksun kişilerin
elinde görevini yapamaz duruma düşmesi sonucunu doğurur’’. Hükmünü içermektedir.
Geçmişte veya şimdi bu düzenlemeye aykırı sicil aldığını değerlendiren arkadaşlar
zaman şartı olmaksızın herzaman sicil iptal davası açabilirler. Unutulmaması gereken
önemli bir konu sicil iptal davası açabilmek her zaman mümkün, örneğin şu anda dava
açılarak 2008 yılı sicilleri ve olumsuz kanaatleri iptal ettirmek mümkün. Tabii diğer
şartlar gerçekleşmişse. Arkadaşlar zamanaşımı yok bilesiniz 10 yıl önceki sicil bile iptal
ettirilebiliyor. 2007 lilerin üniversiteyi bitirenlerin subaylığa başvurma sırası geldi bu
müracaatlar öncesi bozuk sicili olan varsa dava ile iptal ettirebilirler.

1. İLGİLİ MEVZUAT VE DÜZENLEMELERİ
   A. PERSONEL KANUNU
   Astsubaylıktan Subay Olma Şartları
   Madde 109 –
   …………….. emsali arasında temayüz etmiş en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek
   okulları bitiren astsubaylar; …………………..ihtiyaç duyulan sınıflarda aşağıdaki
   şartlarla teğmen nasbedilirler :
   a) (Değişik bent: 05/02/2009 – 5837 S.K./21. md.)() ……………..en az kıdemli çavuş rütbesinde ve astsubay olarak dördüncü hizmet yılını tamamlamış, yedinci hizmet yılını bitirmemiş olmak. b) (Değişik bent: 24/04/2008 – 5758 S.K./5. md.)() Subaylık için sınava müracaat
   tarihinde sicil notu ortalaması, sicil tam notunun yüzde doksan ve daha yukarısı olmak.
   c) Askeri disiplin, tutum ve davranışları, görevindeki başarısı, mesleki bilgi ve
   yetenekleri ile genel kültürü bakımından subaylığa layık bulunduğu sıralı sicil üstleri
   tarafından onanmış olmak.
   d) ………………………………..

Yapılacak seçme sınavlarında başarı gösterenlerin sıralaması, personelin sınav notu
ile almış olduğu madalya, ödül, takdir, taltif ve cezalar da dikkate alınmak suretiyle
yönetmelikle belirtilen esaslara göre yapılır.

Madde 85 –
Astsubayların rütbe terfi şartları aşağıda gösterilmiştir.

a) ………… sicil notu ortalaması sicil tam notunun %60 ve daha yukarısı olanlardan
bir üst rütbedeki kadro açığı kadarı en üstün yeterlik derecesinden başlanmak üzere
bir üst rütbeye terfi ettirilir.
b) ……………….. sicil notu ortalaması en üstün olanlardan başlanmak suretiyle Kuvvet
Komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanı tarafından uygun
görülenler, kendi sınıf mevcudunun; muharip sınıflar için yüzde sekizi, yardımcı sınıflar
için yüzde dördü oranında bir üst rütbeye yükseltilebilirler.

Madde 93 –
Astsubaylar aşağıda yazılı esaslara göre her yıl kademe ilerlemesi yaparlar.
a) Kademe ilerleme şartları şunlardır:
1…..,

2. ……,.
3. Sicil notu, sicil tam notunun %60 ve daha yukarısı olmak.
   Yukarıdaki şartları haiz olan astsubaylar, her yıl kademe ilerlemesi yaparlar.

B. ASTSUBAY SİCİL YÖNETMELİĞİ
Madde 5 – …………………… Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, sicil
belgelerindeki nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle
değerlendirmekten sorumludurlar. Aksi durum, ehliyetli olmayanların layık ol-madıkları
rütbe ve makamlara yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvet-lerinin yetenekten
yoksun kişilerin elinde görevini yapamaz duruma düşmesi so-nucunu doğurur. Hissi ve
aşırı merhamet duygusuyla verilecek sicillerin, hak eden bir başka personelin hakkını
ihlal edeceği, daima göz önünde bulundurulur.

C. DEĞERLENDİRME
Bilindiği üzere; askerlik müessesesinde her türlü yükselme, taltif, yurtiçi ve yurtdışı
kurs, öğrenim ve görevlendirmelerde personelin sicilleri büyük önem arz etmektedir.
Bu nedenle sicil üstleri üstlük ve komutanlığın en önemli özel yetkilerin-den olan sicil
verme yetkisini kullanırken mutlaka objektif olmak durumundadırlar. Ayrıca her ne
kadar sicil işlemlerinin idarenin diğer işlemlerine göre takdir yetkisinin daha yoğun
olarak kullanıldığı işlemler grubunda olsada taktir hakkının hukuka aykırı ve yanlış
kullanıldığının anlaşılması halinde, idarenin sicil tanzimi konusundaki takdir yetkisi de
denetlenmektedir.
· SİCİLLER ARASINDA AŞIRI FARK VARSA VEYA
· SİCİL OBJEKTİF KRITERLERE GÖRE VERİLMEMİŞSE (SUBJEKTİFSE) VEYA
· DÜŞÜK SİCİLLERDE BELGE YOKSA VEYA
· SİCİL YETKİSİZ ÜST TARAFINDAN VERİLMİŞSE VEYA
SİCİL AMİRİYLE EN AZ ÜÇ AY ÇALIŞILMAMIŞSA İPTAL EDİLEBİLMEKTEDİR.
· DAVA AÇMAK İÇİN ZAMANAŞIMI VEYA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE YOKTUR.
YANİ İYİ SİCİL ALAN BİR ARKADAŞ SUBJEKTİF SEBEPLER YÜZÜNDEN
KENDİSİNE DÜŞÜK SİCİL VEREN BİR SİCİL ÜSTÜNÜN SİCİLİNİ İPTAL
ETTİREBİLİR.

Yalçın TORUN

ÖRNEK KARAR ÖZETLERİ
Kabul edilebilir nedenlere dayanmaksızın istikrarlı olan ve yüksek seviyede
gerçekleşen sicil eğiliminden ani ve açık bir sapmaya yol açacak ve safahatıyla
çelişecek bir şekilde not ve kanaat belirtilmiş olması, takdir yetkisinin hukuka aykırı
kullanıldığının göstergesidir.
Dergi No:20
Karar Dairesi:AYİM.3.D.
Karar Tarihi:13.01.2005
Karar No: E.2004/510
Karar No: K.2005/34
Davacının 1 nci ve 2 nci sicil üstü sicil notunun, önceki yıllar sicil notunun yaklaşık otuz
puan altında, davacının sicil eğiliminde bariz sapma yaratacak düzeyde düşük olduğu,
her ne kadar davacıya bu sicil döneminde dört kez disiplin cezası verilmiş ise de; söz
konusu cezalara neden olan eylemlerin, bu derecede düşüşü gerektirecek nitelikte
olmadığı, sicil notlarının bu derecede düşürülmesinin ölçülülük ilkesine aykırılık teşkil
ettiği, objektif nitelikte olmadıkları, ayrıca her iki sicil üstü tarafından belirtilen olumsuz kanaatlerin herhangi bir belge ile desteklenmediği, söz konusu kanaatleri soyut nitelikte olup objektif nitelikte olmadıkları dolayısıyla davacının 2005 yılı 1 nci ve 2 nci sicil üstü sicil notları ile olumsuz kanaatlerin hukuka aykırı olduğu kanaat ve sonucuna varılmıştır.
Dergi No:23
Karar Dairesi:AYİM.2.D.
Karar Tarihi:27.09.2006
Karar No: E. 2006/480
Karar No: K. 2006/882
Astsubay Sicil Yönetmeliğinin 14ncü maddesinde öngörülen 3 ay birlikte çalışma
koşulu gerçekleşmediği halde, davacı hakkında sicil üstlerince düzenlenen sicil yetki
yönünden hukuka aykırıdır.
Dergi No:11
Karar Dairesi:AYİM.1.D.
Karar Tarihi:04.06.1996
Karar No: E. 1995/862

• ÖZETİ:Sicil işlemlerinde idarece ilgililere bir yazılı bildirim yapılmadığından, dava
  açma süresi ilgilinin iptaline istediği sicile muttali olduğu tarihten başlar; kıdem sıra
  kitabındaki sıralamanın değişmiş olması, belirli bir sicilin/sicillerin ilgilisince bilindiği
  anlamına gelmez.
  Dergi No:17
  Karar Dairesi:AYİM.1.D.
  Karar Tarihi:06.11.2001
  Karar No: E.2001/1220
  Karar No: K.2001/1184
  Davacı Astsubaya 1 nci sicil üstü olarak Tugay Kurmay Başkanınca sicil düzenlenmesi
  gerekirken Batarya Komutanınca düzenlenen sicil yetki yönünden hukuka aykırılıkla
  sakatlanmıştır.
  Dergi No:19
  Karar Dairesi:AYİM 1.D.
  Karar Tarihi:18.11.2003
  Karar No: E.2003/499
  Karar No: K.2003/1456
  Yetkisiz sicil üstleri tarafından sicil tanzimi, sicil işlemini yetki unsuru yönünden hukuka
  aykırı kılar.
  

Dergi No:23
Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:25.12.2007
Karar No: E. 2007/279
Karar No: K. 2007/1228

• ÖZETİ:Uzman Erbaş Yönetmeliğinde olumsuz Sicil düzenlenmesi halinde belge
  eklenmesi gerektiğine ilişkin açık bir hüküm yoksa da, belge eklenmemesi iskanın
  hukuki denetim dışı kalması sonucunu doğuracağından, buna riayet edilmeden
  düzenlenen .olumsuz sicile dayanılarak davacı uzman çavuşun sözleşmesinin
  feshedilmesi işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır.
  Dergi No:9
  Karar Dairesi:AYIM 1. D.
  Karar Tarihi:14.06.1994
  Karar No: E. 1993/791
  Karar No: K. 1994/796
  ÖZETİ:Davacı tarafından iptali istenmemekle beraber, subjektif şekilde düzenlendiği
  ve iptali istenen I.sicil üstünden etkilendiği anlaşılan II.sicil üstünce düzenlenen
  sicilinde iptali gerekir.
  Dergi No:15
  Karar Dairesi:AYİM.1.D.
  Karar Tarihi:27.06.2000

Av. Yalçın TORUN

UYARI
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın
TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli
elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat
meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin
tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde
yayınlanmasına iznimiz yoktur